چسبندگی جفت یکی از مشکلات جدی بارداری است که عوارض خطرناکی برای مادر و جنین به همراه دارد. به همین خاطر تشخیص به موقع و پیگیری دقیق پزشکی نقش مهمی در کاهش خطرات این بیماری دارد. با پیشرفت روش‌های تشخیصی مانند سونوگرافی و MRI، امکان شناسایی زودهنگام چسبندگی جفت را فراهم می‌کند به همین خاطر درمان به موقع و انتخاب روش مناسب بر اساس شدت بیماری، می‌تواند جان مادر و جنین را حفظ کند و از عوارض جدی جلوگیری کند. پس توجه به علائم و مراقبت‌های دقیق بارداری اهمیت زیادی دارد.
چسبندگی جفت چطور اتفاق می‌افتد؟
چسبندگی جفت زمانی اتفاق می‌افتد که جفت به طور غیرطبیعی به دیواره رحم بچسبد و نتواند به راحتی پس از زایمان جدا شود. علت بروز چنین مشکلی به خاطر آسیب یا زخم‌های قبلی در رحم مثل زایمان سزارین، جراحی‌های رحمی یا التهاب‌های مزمن ایجاد می‌شود.
از همین رو در این شرایط، سلول‌های جفت به جای رشد در لایه سطحی رحم، به لایه‌های عمیق‌تر نفوذ می‌کنند و باعث چسبندگی غیرطبیعی می‌شوند که می‌تواند مشکلات جدی در دوران بارداری و زایمان به وجود آورد.
علائم چسبندگی جفت
شاید علائم چسبندگی جفت در مراحل اولیه بارداری آشکار نباشد، اما با پیشرفت بیماری نشانه‌هایی ظاهر می‌شوند که باید جدی گرفته شود. اما هر یک از آن‌ها جدی بوده و نیاز به پیگیری از سوی پزشک را دارد: از مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:
- خونریزی شدید و غیرطبیعی در اواخر بارداری یا پس از زایمان
- درد مداوم یا شدید در ناحیه پایین شکم
- احساس فشار یا سنگینی در ناحیه لگن
- زایمان زودرس یا مشکلات مرتبط با رشد جنین
- کاهش حرکات جنین در برخی موارد
- مشکلات در جدا شدن جفت پس از زایمان
چسبندگی جفت چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص چسبندگی جفت از طریق ترکیبی از روش‌های تصویربرداری و معاینات بالینی انجام می‌شود، اولین و مهم‌ترین ابزار تشخیص هم سونوگرافی است که با بررسی دقیق محل قرارگیری جفت و عمق نفوذ آن به دیواره رحم، نشانه‌های چسبندگی را مشخص می‌کند.
اما زمانی که سونوگرافی اطلاعات کافی ندهد از MRI استفاده می‌شود تا تصویر واضح و دقیق‌تری از وضعیت جفت به دست آید. همچنین سابقه پزشکی مادر، به ویژه داشتن جراحی‌های قبلی مانند زایمان سزارین، به تشخیص پزشک کمک می‌کند. در نهایت، تشخیص دقیق قبل از زایمان اهمیت بالایی دارد تا بتوان برنامه‌ریزی مناسبی برای مراقبت و زایمان ایمن انجام داد.
برای دریافت نوبت مشاوره با -دکتر شمسی زارع بهترین متخصص زنان در سنندج با شماره ۰۹۰۳۱۷۴۱۳۸۸ تماس بگیرید.
درمان چسبندگی جفت
درمان چسبندگی جفت بسته به شدت و نوع چسبندگی متفاوت است و هدف اصلی آن حفظ جان مادر و کاهش عوارض است. در ادامه روش‌های رایج درمان چسبندگی جفت بیان می‌کنیم:
برنامه‌ریزی برای زایمان سزارین
در اغلب موارد، پزشک با تشخیص زودهنگام چسبندگی جفت، زایمان سزارین را در هفته ۳۴ تا ۳۶ بارداری برنامه‌ریزی می‌کند تا از خونریزی شدید حین زایمان طبیعی جلوگیری شود.
برداشتن کامل رحم (هیسترکتومی)
در مواردی که جفت به دیواره رحم چسبیده و جدا نمی‌شود، بهترین روش درمان، هیسترکتومی یا خارج‌سازی کامل رحم است. این روش برای جلوگیری از خونریزی خطرناک مادر انجام می‌شود.
درمان محافظه‌کارانه
در موارد خاص که مادر تمایل به حفظ رحم دارد و شرایط بالینی اجازه دهد، ممکن است پزشک تصمیم بگیرد جفت را در جای خود باقی بگذارد و با دارو آنتی‌بیوتیک و پیگیری تصویربرداری‌های مکرر، فرآیند جذب جفت را در بدن پیگیری کند.
کنترل خونریزی
در حین عمل جراحی یا بعد از زایمان، از داروهای منقبض‌کننده رحم، تعبیه بالون داخل رحمی یا آمبولیزاسیون شریان رحمی (بستن رگ‌های خون‌رسان به رحم) برای کنترل خونریزی استفاده می‌شود.
مراقبت‌های ویژه پس از زایمان
درمان چسبندگی جفت اغلب نیاز به بستری در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) و دریافت خون و فرآورده‌های خونی دارد.
نکته: تشخیص زودهنگام با استفاده از سونوگرافی بارداری و MRI در دوران بارداری نقش بسیار مهمی در مدیریت موفق چسبندگی جفت دارد.
عوارض چسبندگی جفت برای مادر و جنین
چسبندگی جفت یکی از عوارض جدی بارداری است که در آن جفت به‌طور غیرطبیعی به دیواره رحم متصل می‌شود و در برخی موارد حتی به بافت‌های عمقی‌تر نفوذ می‌کند. این وضعیت می‌تواند برای مادر و جنین خطراتی ایجاد کند به همین خاطر نیاز به مراقبت تخصصی دارد.
| عوارض چسبندگی جفت برای مادر | عوارض چسبندگی جفت برای جنین |
| خونریزی شدید حین زایمان یا بعد از آن | زایمان زودرس |
| نیاز به هیسترکتومی (برداشتن رحم) | کاهش رشد داخل رحمی |
| آسیب به اندام‌های اطراف رحم | افزایش احتمال بستری در NICU |
| عفونت پس از زایمان | |
| دوره نقاهت طولانی‌تر و بستری بیشتر در بیمارستان |
نکته: تشخیص زودهنگام از طریق سونوگرافی و مراقبت تخصصی دوران بارداری نقش بسیار مهمی در کاهش خطرات چسبندگی جفت دارد.
در نهایت…
چسبندگی جفت اگرچه عارضه‌ای نادر است، اما می‌تواند تهدیدی جدی برای سلامت مادر و جنین باشد. تشخیص به‌موقع، برنامه‌ریزی دقیق برای زایمان و تیم پزشکی مجرب، نقش کلیدی در کاهش عوارض و حفظ سلامت مادر و نوزاد دارند. پیگیری مداوم در دوران بارداری و آگاهی از علائم هشداردهنده، از بروز مشکلات جبران‌ناپذیر جلوگیری خواهد کرد.