سونوگرافی کالر داپلر یکی از تصویربرداری های مهم دوران بارداری است که خطری برای جنین نداشته و برای بررسی سلامت و میزان خونرسانی و عروق جنین انجام داده می‌شود. این سونو بعد از هفته 28 بارداری انجام شده که قبل از این زمان بهتر است انجام داه نشود.
سونوگرافی کالر داپلر چیست؟
سونوگرافی کالر داپلر حاملگی، جریان خون را در رگ های جنین، جفت و رحم بررسی می‌کند. این سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی، سرعت و جهت جریان خون را به صورت رنگی نشان می‌دهد و مشکلات احتمالی مانند کاهش خونرسانی به جنین، ناهنجاری های عروقی یا اختلالات جفتی را تشخیص می‌دهد. این روش در بارداری‌های پرخطر، مانند مواردی که جنین رشد کافی ندارد، مادر فشار خون بالا دارد یا احتمال وجود مشکلات بند ناف وجود دارد، توصیه می‌شود.
دلایل انجام سونوگرافی کالر داپلر
سونوگرافی کالر داپلر در بارداری به منظور بررسی جریان خون در بند ناف، جفت، رحم و عروق جنین انجام می‌شود و به تشخیص مشکلات احتمالی کمک می‌کند. برخی از دلایل انجام این سونوگرافی به شرح زیر است:
- در مواردی که احتمال رشد ناکافی یا تاخیر رشد داخل رحمی وجود داشته باشد برای ارزیابی رشد جنین از این روش استفاده می‌شود.
- بررسی مشکلات جفت و بند ناف مانند نارسایی جفت، گره خوردگی یا پیچیدگی بند ناف که اکسیژن رسانی به جنین را مختل می‌کند.
- ارزیابی وضعیت فشار خون بالا یا پره‌اکلامپسی در مادرانی که دچار فشار خون بالا یا دیابت بارداری هستند.
- تشخیص ناهنجاری‌های قلبی و عروقی جنین با بررسی ساختار و عملکرد عروق و قلب جنین برای شناسایی مشکلات مادرزادی.
- ارزیابی بارداری‌های دوقلو یا چندقلویی، که در این موارد سونوگرافی برای بررسی توزیع مناسب خون بین جنین‌ها انجام می‌شود.
- همچنین بررسی وضعیت رحم و جریان خون در مادرانی که سابقه سقط مکرر، زایمان زودرس یا مشکلات بارداری قبلی داشته‌اند.
چه قسمت هایی در طی انجام سونوگرافی داپلر بررسی می‌شود؟
در طی انجام سونوگرافی کالر داپلر، قسمت های مختلفی از سیستم عروقی بدن جنین مورد بررسی قرار می‌گیرند. بهتر است که خانم های باردار در این زمینه اطلاعات مناسبی داشته باشند.
- بررسی جریان خون در شریان و ورید بند ناف برای اطمینان از تامین مناسب مواد مغذی و اکسیژن برای جنین.
- ارزیابی خونرسانی به جفت برای شناسایی مشکلاتی مانند نارسایی جفت یا کاهش خونرسانی که به رشد جنین آسیب می‌رساند.
- جهت بررسی جریان خون در شریان های رحمی برای شناسایی مشکلاتی مانند افزایش مقاومت جریان خون که نشان دهنده مشکلاتی مانند پره اکلامپسی یا رشد ناکافی جنین می‌باشد.
- ارزیابی جریان خون در عروق مختلف جنین، به ویژه در سرخرگ های مغزی و شریان های جنینی، برای بررسی هرگونه ناهنجاری در خون رسانی به جنین.
- بررسی خونرسانی به مغز جنین برای ارزیابی وضعیت سلامتی و رشد مغزی.
- این بررسی به ویژه برای شناسایی مشکلات قلبی عروقی مادرزادی جنین و مشکلات مربوط به قلب انجام می‌شود.
سونوگرافی کالر داپلر به چه کسانی پیشنهاد می شود؟
سونوگرافی کالر داپلر در بارداری به افرادی که در معرض خطر مشکلات خاص بارداری هستند، پیشنهاد می‌شود. این گروه‌ها شامل موارد زیر هستند.
- مادرانی با فشار خون بالا یا پره اکلامپسی
- برای ارزیابی تاثیرات دیابت بر جریان خون و سلامت جنین.
- وجود بارداری‌های پرخطر مانند بارداری‌های دوقلو یا چندقلویی، که نیاز به ارزیابی دقیق جریان خون بین جنین ها دارند.
- خانم هایی که سابقه زایمان زودرس یا سقط مکرر دارند.
- خانم های بارداری که دچار تاخیر رشد داخل رحمی جنین هستند.
- خانم های بارداری که خودشان مشکلات عروقی یا قلبی دارند.
- بارداری‌هایی که در آن‌ها نقص یا مشکلات قلبی عروقی جنین مشکوک است.
- مادرانی که در معرض خطر نارسایی جفت یا مشکلات مشابه هستند.
آمادگی های لازم قبل از انجام سونوگرافی کالر داپلر
برای انجام سونوگرافی کالر داپلر در دوران حاملگی، نکاتی وجود دارد که باید بشناسید تا در روز انجام این نوع سونو راحت باشید. این موارد عبارتند از:
- به خانم باردار از قبل گفته می‌شود که قبل از سونوگرافی باید مثانه شما پر باشد. بنابراین، چند ساعت قبل از انجام سونوگرافی مداوم آب بنوشید و راه بروید تا مثانه پر شود.
- بهتر است که خانم های باردار چند ساعت قبل از سونوگرافی غذاهای سنگین و چرب مصرف نکنند.
- لباس‌های راحت و گشاد بپوشید تا بتوانید راحت ناحیه شکم را برای سونوگرافی در اختیار پزشک قرار دهید.
- قبل از سونوگرافی از استفاده از هرگونه کرم یا لوسیون روی شکم خودداری کنید، زیرا این مواد اختلالاتی در کیفیت تصویر نهایی ایجاد می‌کنند.
- اگر دارای بیماری های زمینه ای مانند مشکلات قلبی هستید، قبل از سونو کالر داپلر بارداری باید این موضوع را به پزشک خود یادآوری کنید.
سونوگرافی کالر داپلر چگونه انجام می‌شود؟
در این روش، ابتدا پزشک ژل مخصوصی را بر روی شکم مادر می‌زند تا امواج صوتی بتوانند که انتقال پیدا کنند. سپس، یک مبدل سونوگرافی روی پوست قرار می‌گیرد که امواج صوتی را به داخل بدن ارسال می‌کند.
این امواج به رگ‌های خونی مختلف می‌رسند و پس از بازگشت، دستگاه تصاویر و اطلاعاتی از جریان خون در رگ‌ها تولید می‌کند. در سونوگرافی کالر داپلر، سرعت و جهت جریان خون با استفاده از رنگ‌های مختلف روی تصویر نشان داده می‌شود، طوری‌که جریان خون در رگ‌ها به رنگ‌های قرمز و آبی نمایش داده می‌شود تا پزشک بتواند وضعیت خونرسانی به جنین و جفت را بررسی کند. این فرآیند هیچ دردی برای مادر ندارد و نتایج آن بلافاصله قابل مشاهده است.
نتایج سونوگرافی داپلر
نتایج سونوگرافی داپلر بارداری به بررسی جریان خون در رحم، جفت و رگ‌های خونی مرتبط با جنین می‌پردازد. این آزمایش به پریناتولوژ کمک می‌کند تا وضعیت سلامت جنین و جفت را ارزیابی کند. در این سونوگرافی، سرعت و جهت جریان خون در رگ‌های مختلف بررسی می‌شود تا هرگونه مشکل احتمالی مانند نقص در جریان خون جفت یا اختلالات قلبی جنین شناسایی شود.
نتایج سونوگرافی داپلر دقیق است و شامل ارزیابی جریان خون در شریان‌های رحمی، شریان ناف و شریان‌های مغزی جنین است. هرگونه علائم ناشی از فشار خون بالا، رشد ناقص جنین یا مشکلات دیگری مانند انسداد رگ‌های خونی جفت در این نوع سونوگرافی نیز مشخص خواهد شد که این نتایج بسیار ارزنده هستند تا در صورتی که مشکلی وجود دارد، والدین بتوانند تصمیم درستی بگیرند و در جریان این مسائل باشند.
سونوگرافی کالر داپلر در بارداری خطرناک است؟
سونوگرافی کالر داپلر در دوران بارداری به طور کلی هیچ گونه خطری برای مادر یا جنین ندارد. این نوع سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویر استفاده می‌کند و برخلاف روش های تصویربرداری اشعه ای مانند ایکس ری، هیچ تابش مضر برای بدن ایجاد نمی‌کند. با این حال، انجام سونوگرافی داپلر باید توسط بهترین پریناتولوژ انجام شود.